n-Propyl alcohol - IPA - Isopropyl Alcohol

I. IPA là gì ? - Isopropyl Alcohol có tính chất gì nổi bật?

IPA là viết tắt của Isopropyl Alcohol hay còn gọi là 2-Propanol. Đây một hóa chất thuộc nhóm ancol không màu, dễ cháy với mùi mạnh và có công thức hóa học là C₃H₈O.

Hình ảnh hiển thị công thức phân tử của Isopropyl Alcohol C₃H₈O

1. Tính chất vậy lý và hóa học của Isopropyl Alcohol

• IPA với khối lượng phân tử là 60.1g/mol
• Là chất không màu với mùi hắc và hơi ngọt
• Cồn IPA có độ bay hơi cao, tan vô hạn trong nước và nhiều dung môi hữu cơ.
• Isopropyl Alcohol là 1 ancol đơn chức nên mang đầy đủ các tính chất hóa học của ancol. 

2. Điều chế Isopropyl Alcohol

Dung môi C₃H₈O được sản xuất chủ yếu bằng cách kết hợp nước với propene trong phản ứng hydrate hóa, một phần nhỏ khác được sản xuất từ việc hidro hóa axetone. Với 3 phương pháp hidro hóa như sau:

• Hidro hóa axetone: Axetone được hidro hóa ở pha lỏng với xúc tác Nikel hay hỗn hợp của đồng và crom oxide. 
• Hidro hóa trực tiếp: Propence được hidrate hóa trực tiếp với nước, ở dạng lỏng hay dạng khí ở áp suất cao với sự hiện diện của chất xúc tác rắn hay xúc tác axit hỗ trợ.
• Hidro hóa gián tiếp: Propence phản ứng với axit sunfuric tạo thành hỗn hợp Este sunfat sau đó thủy phân cho ra IPA và sau đó đem đi chưng cất.

II. Ứng dụng của Isopropyl Alcohol IPA trong thực tiễn

Isopropyl Alcohol IPA là hóa chất có nhiều ứng dụng trong cuộc sống, đặc biệt là dung môi quan trọng cho sản xuất công nghiệp. Các ứng dụng nổi bật của hóa chất Isopropyl Alcohol IPA có thể kể đến như: 

1. Được sử dụng làm dung môi

IPA được biết đến nhiều nhất với vai trò là một dung môi và chất tẩy rửa, đặc biệt đây là một chất có khả năng hòa ran dầu mỡ rất hiệu quả do nó có khả năng hòa tan nhiều chất không phân cực, bay hơi khá nhanh và độc tính của nó thấp hơn so với những loại dung môi khác.

2. IPA -  là chất trung gian trong tổng hợp hóa chất 

• Isopropyl Alcohol khi tác dụng với axit axetic sẽ tạo ra isopropyl acetate. Đây là một trong những dung môi được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp.
• C₃H₈O còn tác dụng với CS₂ để tạo ra C₄H₇NaOS₂ là một chất diệt cỏ mạnh.
• Isopropyl Alcohol khi phản ứng với nhôm kim loại và titanium tetrachloride còn tạo ra hợp chất dùng làm chất xúc tác và thuốc thử hiệu quả trong nghiên cứu. 

3. IPA được dùng nhiều trong y học

• Isopropyl Alcohol được kết hợp với nước để tạo thành dung dịch sát trùng.
• IPA được dùng như một chất hỗ trợ làm khô nước trong việc chống viêm tai giữa, được sử dụng cho vận động viên bơi lội hoặc các công việc làm dưới nước. 

4. Là chất hoạt tính tẩy rửa và được dùng trong xe hơi

• IPA nồng độ 35 - 50% được kết hợp với nước để làm chất tẩy rửa kính và dung dịch xà phòng.
• Isopropyl Alcohol còn là thành phần chính trong phụ gia nhiên liệu làm khô khí dùng trong xe hơi. Thông thường, khi hàm lượng nước đủ lớn sẽ gây ra sự cố cho các bồn chứa nhiên liệu và làm đóng băng các đường ống dẫn, IPA khi đó sẽ có tác dụng hòa tan nước lẫn với nhiên liệu, nhờ đó mà tránh được sự cố kể trên.

5. Công nghệ phủ bề mặt

Với tốc độ bốc hơi chậm IPA là một trong những dung môi hoàn hảo cho nhiều loại nhựa khi chỉ cần dùng với một lượng nhỏ, chúng được sử dụng như một chất kháng đục trong sơn nitrocellulose. 

6. Là nguyên liệu cơ bản và là chất chống đông

• IPA là một nguyên liệu cơ bản đầu vào của quá trình sản xuất  isopropyl acetate, glycerol, axetone,...
• Isopropyl Alcohol còn là một hợp chất giúp hạn chế quá trình đóng băng vào mùa đông của dầu mỏ. Ngoài ra chúng còn được sử dụng để làm lạnh các chất trong máy điều hòa, tủ lạnh.

7. Là sản phẩm chăm sóc cá nhân

IPA được sử dụng rộng rãi trong sản xuất mỹ phẩm và hương liệu. Chúng được dùng làm nước hoa cơ thể và một số loại ứng dụng chăm sóc cơ thể nhờ tính êm dịu khi tiếp xúc với da, đặc biệt là tính độc thấp. Ngoài ra, C₃H₈O còn được sử dụng trong các ứng dụng khác như: Mực in, chất bảo quản, chất dính, phụ gia nông nghiệp, chất thấm ướt...